Netcongestie en zonnepanelen: kunt u hier hinder van ondervinden?

Wie regelmatig een krant open slaat of het nieuws kijkt kan het niet zijn ontgaan: het Nederlands stroomnetwerk – welke per regio beheerd wordt door de netbeheerders – heeft miljardeninvesteringen nodig om deze versnelde elektrificatie (lees: te hoge netspanning) bij te kunnen benen. Helaas zijn er door het gehele land achterstanden bij de netbeheerders wat op sommige momenten ook gevolgen hebben voor uw zonnestroomsysteem.

Maar eerst in het kort: Hoe werkt een zonnestroomsysteen ook alweer? Zonnepanelen wekken gelijkstroom op die vervolgens door de omvormer wordt omgezet in wisselspanning. Deze wisselspanning gaat naar eigen consumptie en het restant wordt gevoed aan het stroomnetwerk. Er is afgesproken dat het stroomnetwerk in Nederland draait op een netspanning van 230 volt met een afwijking van +/- 10%. Het stroomnetwerk absorbeert kort gezegd alle elektriciteit en verspreid dat weer naar de afnemers van deze elektriciteit.

Als er op een bepaald moment grote hoeveelheden stroom in het net worden geïnjecteerd terwijl er op hetzelfde moment weinig vraag is, dan leidt dat tot een oplopende spanning. Je kunt het vergelijken met de druk in een waterleidingsysteem waar op verschillende plaatsen water wordt ingevoerd: zolang er ook op andere plaatsen water wordt afgetapt, zal de druk gelijk blijven. Op het moment dat er veel water bij wordt gevoerd terwijl er weinig water wordt afgenomen en de leidingen niet dik genoeg zijn om het water verder weg te brengen, loopt de druk op. In een elektriciteitsnetwerk kun je de spanning zien als een soort druk. Normaal gesproken is de netspanning ongeveer 230 Volt, maar als er veel vermogen wordt geïnjecteerd terwijl het niet goed weg kan, gaat de spanning langzaam omhoog.

Op zich is een oplopende spanning binnen bepaalde grenzen geen probleem. De netspanning varieert namelijk altijd een beetje. Op momenten dat iedereen tegelijk zijn elektrische apparatuur aanzet, zakt de spanning en wanneer in kantoren of fabrieken iedereen tegelijk naar huis gaat en de apparatuur uitzet, dan stijgt de spanning weer.

Omvormers die stroom terugleveren, meten de netspanning. Wanneer de netspanning die de omvormer meet boven de 253 Volt komt, dan houdt de omvormer meteen op met invoeren, en gaat hij in “storing". Technisch gezien zou de omvormer prima kunnen werken bij een hogere netspanning maar de instelling in het toestel zorgt ervoor dat hij tijdelijk afschakelt omdat hij geen stroom meer naar het net kan leveren. De waarde van 253 Volt is o.a. bepaald in de Netcode Elektriciteit en is gebaseerd op de maximale spanning die de meeste huishoudelijke apparatuur langdurig aankunnen zonder kapot te gaan.

Vaak zien we de problemen met netspanning ontstaan op specifieke momenten: Zonnige zondagen bijvoorbeeld, wanneer winkels, kantoren en fabrieken in de nabije omgeving geen stroom verbruiken, terwijl de panelen veel produceren.  Zeker op het midden van de dag en bij relatief lagere temperaturen geven de zonnepanelen vaak zeer hoge piekvermogens die zorgen voor een tijdelijke overbelasting van het net. 

Voor u zelf is er niet zoveel dat u kunt doen om problemen te voorkomen, behalve zorgen dat u stroom afneemt op het moment dat het geproduceerd wordt. Als toestellen zoals wasmachines en vaatwassers aan staan, daalt de spanning. Als installateur van zonnepanelen hebben wij hier helaas na installatie ook geen invloed op. We berekenen onze bekabeling op basis van de juiste dikte tot aan uw invoedingspunt van het net in uw meterkast, alles wat vanaf uw stroommeter naar het net toe gaat valt onder de verantwoordelijkheid van uw netbeheerder. U kunt dus eventueel contact met de netbeheerder op nemen om hun op de hoogte te stellen van het probleem. Netbeheerders kunnen in gebieden met veel zonnepanelen extra (dikke) leidingen en transformatoren aanleggen om de spanning te stabiliseren. En soms kan de netbeheerder iets afstellen in de wijktransformator. Voor het verbeteren van de netcapaciteit in Nederland is reeds veel geld uitgetrokken maar wij verwachten dat de netbeheerder de komende jaren nog een flinke kluif zullen hebben om voldoende materiaal en mankracht bij elkaar te krijgen om het stroomnetwerk klaar te krijgen voor al die zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s.