Help! Mijn omvormer topt af?

Veel mensen met zonnepanelen zullen ermee te maken hebben: een zonnepanelensysteem dat op mooie dagen rond de middag aftopt. Laat uw opbrengstencurve ook op het hoogtepunt van de dag een vlakke lijn zien en bent u benieuwd of hier actie toe ondernomen moet worden? Dan is het aan te raden om dit artikel even door te lezen.

Om dieper in te gaan op het aftoppen, is het slim om eerst te kijken naar de belangrijkste term die hierbij om de hoek komt kijken. Het vermogen van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in Wattpiek (Wp). Hoeveel Wattpiek zonnepanelen opleveren, wordt getest aan de hand van de standaard testcondities (STC). Deze standaard testcondities meten de opbrengst per paneel bij een instraling van in 1000 watt per vierkante meter én bij de meest ideale temperatuur van 25 graden Celcius.

Deze standaard test condities komen zelden voor in Nederland. Zo wordt een instraling van het zonlicht van 1000 Watt per vierkante meter nooit bereikt en loopt de zonneceltemperatuur al snel hoger op dan 25 graden Celsius (ook al is het buiten een stuk koeler). Doordat Nederland niet op de evenaar ligt, straalt de zon ook niet kaarsrecht in. Zodra de straling het maximum bereikt en dus zo dicht mogelijk bij de 1000 Watt per vierkante meter komt, worden de panelen ontzettend warm en is de temperatuur vele malen hoger dan 25 graden Celsius. Een paneel van bijv. 320 Wp levert in de praktijk – afhankelijk van de genoemde factoren – dus minder op. Wanneer we kijken naar de seizoensgebonden invloeden, leveren zonnepanelen in Nederland gemiddeld genomen het meeste op in de maanden Mei en Juni. Waarom? Dit is omdat het een periode is met veel zon en nog relatief lage temperaturen.

Installateurs en solar professionals kiezen er vaak voor om het piekvermogen van de zonnepanelen (in gelijkstroom) te overdimensioneren t.o.v. de maximale omvormingscapaciteit (in wisselstroom). In eerste instantie kan dit onlogisch klinken: het lijkt hierop dat er dan minder wordt opgewekt dan dat normaliter mogelijk zou zijn. Toch is het helemaal niet gek dat dit gedaan wordt.

Als er gekozen wordt voor een omvormer die kleiner is dan wat de zonnepanelen onder de meest gunstige omstandigheden kunnen opwekken, start de omvormer eerder op en gaat hij later uit. Ook werken omvormers efficiënter wanneer zij dichter tegen hun maximale vermogen moeten omvormen. In de onderstaande afbeelding wordt dit aangegeven met de blauwe lijn. Met andere woorden: de omvormer werkt op dagelijkse basis langer én efficiënter. Op het hoogtepunt van de dag zie u dan wel dat er opbrengst wordt afgetopt.

De winst die u dat oplevert is dat de omvormer eerder begint en later stopt én efficienter omvormt. Aftoppen is dus zeker niet onlogisch.

Zodra uw systeem een soortgelijke curve laat zien zoals in de bovenstaande afbeelding, is er dan ook geen enkele reden voor paniek. Ondanks dat het nadelig klinkt, is dit zeker niet het geval. Door de panelen te overdimensioneren en de omvormer dus langer en efficienter werkt op een dag, is de winst groter dan het verlies door het aftoppen. Aftoppen is dus zeker niet onlogisch.