Nederlandse huisaansluitingen op het stroomnet kunnen 1- of 3-fasig zijn. Het verschil zit hem in het aantal aders in de elektriciteitskabel waarmee een huishouden is aangesloten op het net. Bij een 1-fase netkoppeling wordt het complete huishouden gekoppeld op het net met 1 ader en bij een 3-fase netkoppeling wordt de stroom verdeeld over 3 aders.

Tegenwoordig worden steeds meer woningen aangesloten op het 3-fasen net om meer vermogen tegelijkertijd af te kunnen nemen of om terug te leveren.

Dit hogere vermogen kan van pas komen gezien we steeds meer zwaardere elektrische apparatuur in onze huishoudens introduceren, zoals bijvoorbeeld elektrische auto’s, warmtepompen en elektrische boilers.

Daarnaast is een 3-fasen aansluiting dus in staat om meer vermogen terug te leveren aan het net dan een 1-fase aansluiting. In veel gevallen is de hoofdaansluiting op het net hot topic bij de aanschaf van zonnepanelen, vandaar dat we daar in dit artikel duidelijkheid over willen verschaffen.

In de volksmond wordt 3 -fasen stroom ook wel krachtstroom genoemd. Als men in het huishouden gebruik wilt maken van krachtgroepen (3 fasen-groepen) en corresponderende apparatuur dient er altijd een 3-fase aansluiting op het net te zijn. Voorbeelden van dergelijke apparatuur zijn grote inductiekookplaten, hoog vermogen warmtepompen maar ook hoog vermogen omvormers van zonnepaneleninstallaties.

Omvormers zijn verkrijgbaar in 1-fase en 3-fase varianten. 1-fase varianten zijn in vergelijking met 3-fase omvormers voordeliger in de aanschaf maar kennen de beperking dat ze maximaal 5750 Watt gelijktijdig mogen voeden op de hoofdzekering (anders zou deze doorsmelten). Daarnaast hebben de netbeheerders dit in de netcode als zodanig vastgelegd om een te scheve verdeling in gebruik van de fasen te voorkomen. Hierdoor is er een beperkt zonnepaneelvermogen dat kan worden aangesloten op 1-fase, afhankelijk van de maximale omvormerdimensionering ligt hierbij het maximum rond de 7500 Wattpiek paneelvermogen. Wil men meer vermogen installeren dan is een 3-fasen aansluiting, 3-fasen groepenkast en 3-fasen omvormer dus noodzakelijk.

Maar hoe zit dat dan bij kleinere systemen? Gelukkig is het prima mogelijk om bij een 3-fasen netkoppeling en bijbehorende 3-fasen groepenkast, te kiezen voor zowel een 1-fase als een 3-fase omvormer.

Een veelgehoord argument is dat men meer direct eigen verbruik heeft van de zonnepanelen omdat men het verbruik en de opwek beiden verdeelt over 3-fasen. Dit zou voordelen bieden bij het afbouwen van de salderingsregeling. Hoewel dit in de praktijk het geval is, heeft dit geen effect op de financiële baten die men er bij heeft. De slimme meters registreren namelijk geen afname en teruglevering per fase maar tellen alles automatisch bij elkaar op. Het voordeel van een 3-fasen omvormer komt dus voornamelijk ten bate van de netbeheerder in de vorm van lagere onderhoudskosten voor het net.

Dit kunt u rustig doen zolang de hoofdzekering het maximale output vermogen van de omvormer aankan en wordt voldaan aan lokale wet- en regelgeving. In de praktijk betekent dit doorgaans dat omvormers tot 5KW prima als 1-fase toestel kunnen worden aangeschaft ook wanneer u een 3 fasen netkoppeling heeft. Zo heeft u de kortste terugverdientijd en doorgaans een wat stillere omvormer dan wanneer u kiest voor een 3-fasen omvormer.