Waarom schakelt een omvormer bij te veel zon automatisch uit?

Wanneer een zonne-energiesysteem bij overmatige zonneschijn automatisch wordt uitgeschakeld, roept dit vaak vragen op bij eigenaren. Ze vragen zich af waarom dit gebeurt en wat ze kunnen doen om het te voorkomen. Hieronder leggen we uit hoe dit mechanisme werkt.

Elke omvormer is uitgerust met een ingebouwd mechanisme dat ervoor zorgt dat de omvormer automatisch wordt losgekoppeld van het elektriciteitsnet wanneer deze buiten de vastgestelde “netparameters" valt. Deze parameters omvatten de spanning, stroom, frequentie en netimpedantie (lusweerstand tussen fase en nul). De belangrijkste parameters zijn echter de netspanning en frequentie van het elektriciteitsnet. In Europa ligt de netfrequentie normaal gesproken op 50 Hertz, terwijl de netspanning per land kan variëren. In Nederland bedraagt de netspanning voor laagspanningsnetwerken meestal tussen de 207 en 253 Volt, met een standaardwaarde van 230 Volt.

De limietwaarden waarbij de omvormer zich moet loskoppelen van het net, zijn wettelijk bepaald en verschillen per land. In Nederland wordt dit bepaald door de NEN EN 50438-norm voor kleine installaties en de Netcode Elektriciteit voor grote installaties.

Een belangrijke limiet is de bovengrens van de netspanning, die is vastgesteld op 253 V. Wanneer de omvormer een netspanning boven deze waarde meet, wordt deze automatisch losgekoppeld van het net. Een omvormer die energie aan het net levert, verhoogt altijd de netspanning, terwijl huishoudelijke apparaten, zoals een wasmachine, de netspanning juist verlagen.
Op een zonnige dag kan het voorkomen dat de omvormer veel energie wil terugleveren, terwijl er tegelijkertijd weinig stroom wordt verbruikt in het huishouden. Dit leidt ertoe dat de netspanning stijgt en de limietwaarde wordt overschreden, waardoor de omvormer wordt uitgeschakeld. De omvormer wordt automatisch weer ingeschakeld zodra de netspanning binnen de grenswaarden valt.
Het gevolg hiervan is dat, ondanks de overvloedige zonneschijn, de zonne-energie-installatie niet optimaal presteert doordat de omvormer regelmatig wordt uitgeschakeld.

• In sommige gevallen kan het voorkomen dat meerdere zonne-energie-installaties in dezelfde woonwijk allemaal op dezelfde fase van het stroomnet worden aangesloten. Dit kan resulteren in een hogere spanning op die specifieke fase dan op de andere twee. Indien mogelijk kan de omvormer worden aangesloten op een andere fase om deze problemen te voorkomen.
• Zorg ervoor dat er op momenten van intense zonnestraling veel huishoudelijke apparaten ingeschakeld zijn, zodat de netspanning niet te hoog wordt.
• Controleer of de wisselstroomkabel (AC-kabel) niet te lang of te dun is. In de geldende norm voor elektrische installaties (NEN1010) is vastgelegd dat de spanning tussen het begin en einde van een circuit maximaal 5% verschil mag hebben.
• Overweeg om een accu aan te sluiten op het zonne-energiesysteem. De accu kan worden opgeladen tijdens piekmomenten, waardoor de netspanning wordt verlaagd. Op deze manier kan de overdag opgewekte stroom 's avonds worden gebruikt.
• Dien een klacht in bij de netbeheerder wanneer de binnenkomende spanning vanuit het net al boven de 240V komt op zonnige momenten (253V minus 5% toegestaan spanningsverschil tussen omvormer en netaansluiting).

Door deze maatregelen te nemen, kun je de impact van een te hoge netspanning op je zonne-energiesysteem minimaliseren en ervoor zorgen dat het systeem zo optimaal mogelijk blijft presteren.